Quản lý tài chính gia đình là một nhiệm vụ quan trọng, không chỉ giúp bạn chi tiêu hợp lý mà còn góp phần xây dựng tổ ấm bền vững. Dưới đây là 8 cách quản lý tài chính hiệu quả mà bất kỳ gia đình nào cũng có thể áp dụng để đạt được sự ổn định và phát triển tài chính.
1. Lên kế hoạch chi tiêu chi tiết
Lập kế hoạch chi tiêu càng cụ thể và rõ ràng sẽ giúp bạn dễ dàng quản lý tài chính hiệu quả hơn và nhanh chóng đạt được những mục tiêu của gia đình. Để lập kế hoạch chi tiêu, bạn cần liệt kê các đầu mục sau:
- Tổng thu nhập hàng tháng của tất cả các thành viên trong gia đình.
- Các khoản chi tiêu thiết yếu hàng ngày của cả gia đình.
- Chi phí cố định cần chi trả (như tiền nhà, tiền học cho con, tiền điện nước, xăng xe…).
- Các khoản dự trữ đề phòng trường hợp cấp bách.
- Số tiền còn dư sau khi trừ các khoản trên.
- Khoản chi cho du lịch, giải trí.
- Khoản chi cho đầu tư.
- Khoản tiết kiệm.
Tiếp theo, bạn hãy căn cứ vào các mục đã liệt kê phía trên để lên kế hoạch thật chi tiết và tỉ mỉ về khoản thu cố định và khoản thu không cố định theo từng tháng. Từ đó, bạn có thể kiểm soát khoản chi một cách chặt chẽ bằng cách chi trong kế hoạch mà bạn đã lập ra.
Các thành viên trong gia đình nên thảo luận về ngân sách và chi tiêu, kiểm tra xem ngân sách hiện tại có phù hợp với các khoản chi không, cần cắt bỏ những hạng mục không cần thiết nào hay cần bổ sung những gì.
2. Áp dụng phương pháp JARS (6 hũ tài chính)
Để quản lý tài chính gia đình hiệu quả, bạn cũng có thể chia các khoản chi tiêu mỗi tháng theo tỷ lệ % theo phương pháp JARS (6 hũ tài chính) như sau:
- Khoản chi phí thiết yếu (55%): Gồm các chi tiêu về ăn uống gia đình, tiền điện nước + Internet, tiền thuốc thang, tiền xăng cho phương tiện đi lại (xe, thuê xe,…) và tiền thuê nhà…
- Khoản tiết kiệm (10%): Là khoản chi tiêu để đáp ứng mục tiêu trong tương lai như tiền nuôi con (chi phí ăn học), tiền mua nhà, mua xe, tiền trả nợ,…
- Khoản chi phí đầu tư (10%): Bổ sung thêm các kiến thức từ khóa học, sách, tài liệu hoặc khoản đầu tư có mục đích kinh doanh có sinh lợi nhuận,…
- Khoản chi phí hưởng thụ (10%): Gồm các chi phí phục vụ cho mục đích giải trí, thư giãn ngắn hạn như du lịch, xem phim, các hoạt động giao lưu – giải trí,…
- Khoản chi phí cho đi (5%): Chính là chi phí cho người khác ngoài gia đình bạn như việc làm từ thiện, các hoạt động cộng đồng,…
- Khoản chi phí tự do (10%): Là các khoản chi phí hưởng thụ với thời gian dài như đi du lịch, nghỉ dưỡng,…
Tùy theo tình hình kinh tế và cách sinh hoạt của mỗi gia đình, các khoản chi tiêu trên có thể thay thổi theo tỷ lệ % khác nhau. Tuy nhiên, bạn nên ưu tiên các khoản chi phí thiết yếu (cố định) mỗi tháng và giảm bớt cũng như linh hoạt các chi tiêu khác sao cho hợp lý trong gia đình mình.
3. Áp dụng nguyên tắc 50:30:20
Việc áp dụng chi tiêu theo quy tắc 50:30:20 cũng là một cách hỗ trợ việc quản lý tài chính gia đình trở nên dễ dàng. Cụ thể:
- Dành 50% thu nhập mỗi tháng của gia đình để chi tiêu vào các khoản phí cố định như: các hóa đơn tiện ích (điện, nước, Internet,…), ăn uống, phương tiện đi lại và tiền thuê nhà…
- 30% thu nhập tiếp theo dành vào việc đáp ứng các nhu cầu chi tiêu cá nhân cho mỗi thành viên, như chi phí học tập, mua sắm quần áo, du lịch, giải trí,…
- Còn 20% thu nhập còn lại phục vụ cho mục tiêu tài chính như đầu tư kinh doanh để sinh lời, tiết kiệm và quỹ dự phòng (dành cho những việc cấp bách).
4. Áp dụng quy tắc 50:50
Nếu nhận thấy gia đình của mình không có nhiều khoản chi tiêu, bạn cũng có thể cân nhắc đến quy tắc 50:50. Cụ thể:
- 50% thu nhập: Được chi vào các khoản phí sinh hoạt.
- 50% thu nhập còn lại: Được dùng cho mục đích tiết kiệm liên quan đến mục tiêu chung của gia đình.
5. Tạo quỹ dự phòng cho gia đình
Việc tạo ra quỹ dự phòng dành cho gia đình là điều rất cần thiết. Khoản này có thể chiếm khoảng 10% – 20% tổng thu nhập tùy theo tình hình kinh tế mỗi tháng của gia đình.
Quỹ dự phòng sẽ giúp giải quyết nhanh chóng các vấn đề phát sinh trong cuộc sống như: ốm đau, sửa nhà, sửa xe…
Đặc biệt, khi có khoản tiền này, bạn sẽ không phải quá lo lắng về những chi phí phát sinh ngoài tầm kiểm soát và có thể dùng cho một số việc khẩn cấp, giúp chủ động công việc và cuộc sống.
6. Lập tài khoản ngân hàng chung
Việc mở tài khoản ngân hàng chung sau khi kết hôn sẽ giúp các gia đình kiểm soát tốt hơn và chia sẻ nhiều hơn. Việc cân đối và quản lý tài chính cũng trở nên dễ dàng hơn đồng thời tạo sự tin tưởng với người bạn đời của mình.
Chính vì thế, mỗi người trong gia đình cần có một phần trách nhiệm đóng góp vào ngân sách chung để duy trì sinh hoạt.
7. Đầu tư thông minh
Ngoài việc tiết kiệm, đầu tư là một cách quan trọng để gia tăng tài sản. Việc gửi tiết kiệm ngân hàng tuy an toàn nhưng không mang lại lợi nhuận cao, trong khi các kênh đầu tư khác như chứng khoán, bất động sản, hoặc quỹ đầu tư có thể giúp bạn sinh lời tốt hơn trong dài hạn.
Trước khi đầu tư, bạn nên tìm hiểu kỹ về thị trường và các hình thức đầu tư phù hợp với mức độ chấp nhận rủi ro của mình. Hãy bắt đầu với số vốn nhỏ, đa dạng hóa danh mục và luôn có kế hoạch dự phòng để bảo vệ tài chính gia đình khỏi những biến động bất ngờ.
8. Kiểm tra và điều chỉnh kế hoạch tài chính định kỳ
Quản lý tài chính không chỉ dừng lại ở việc lập kế hoạch mà còn cần sự điều chỉnh thường xuyên. Hàng tháng, bạn nên rà soát lại thu nhập, chi tiêu, và các khoản tiết kiệm để đảm bảo mọi thứ đi đúng hướng.
Việc kiểm tra định kỳ giúp bạn phát hiện những khoản chi tiêu không cần thiết, điều chỉnh ngân sách hợp lý và đặt ra những mục tiêu tài chính mới. Đây cũng là cơ hội để cả gia đình cùng nhau thảo luận về các kế hoạch tài chính trong tương lai, tạo sự đồng thuận và nâng cao ý thức quản lý tiền bạc của từng thành viên.
Việc quản lý tài chính gia đình không hề đơn giản, nhưng với 8 cách trên, bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc kiểm soát chi tiêu và đạt được mục tiêu tài chính của mình. Mỗi gia đình có những nhu cầu và tình hình tài chính khác nhau, vì vậy hãy linh hoạt điều chỉnh các phương pháp sao cho phù hợp nhất với hoàn cảnh của bạn. Chúc bạn và gia đình luôn vững mạnh về tài chính, hạnh phúc và thịnh vượng!
